Kıvılcımlı ve onun gibi düşünenler, Hristiyan halkların kıyımını açık ya da üstü örtülü bir tarzda onaylamak suretiyle, sadece demokrat ve devrimci bir tutum takınmamakla kalmış olmuyorlar; onlar böylelikle akıllı ve uzak görüşlü bir Türk milliyetçisi gibi de davranamadıklarını, hatta İttihatçılar …
Garbis Altınoğlu – Hristiyan Halkların Sürgün ve Kıyımı Meşru ve Yararlı mıydı?
Bu soruya verilecek yanıt ilgili kişinin sınıfsal konumuna ve siyasal yelpazenin neresinde durduğuna göre değişir. Ancak, Hristiyan halklar açısından yol açtığı trajik akıbet ve bu sürgün ve kıyımların kısa erimde birileri için sağladığı “yararlı sonuçlar” bir yana bırakılsa da 1913-23 …
Masis Kürkçügil – Türkiye sosyalist hareketlerinde devletçi refleks var
Ermeni devrimci Paramaz (Madteos Sarkisyan) ve yoldaşları 1914 yılının Haziran ayında Sosyal Demokrat Hınçak Partisi (SDHP) üyesi diğer 100 kişi ile birlikte İttihat ve Terakki yöneticileri, Talat Paşa’ya suikast düzenleme kararı aldıkları ihbarı üzerine İstanbul’da gözaltına alınır. Tarih 15 Haziran …
Vahé Tachjian – 1920’lerde ve 1930’ın başlarında gayri Türk etnik ve dinî grupların Türkiye’den Suriye’ye sınırdışı edilmesi
Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sonra Mustafa Kemal Paşa’nın liderliğini yaptığı Millî Hareket’in doğuşundaki ana faktör, mağlup Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılıp parçalanmasıydı. Hareketin amacı, Anadolu’da hâlâ muzaffer Müttefiklerin egemenliği altında bulunan tüm eski bölgelerin yeniden ele geçirilmesiydi. Ortadoğu haritasının Büyük Güçler …
Mehmet Bozkurt – Topal Osman’ı Mirliva yapalım
“Yeri yeri aşîr yerî / Meftay di me me ra kirin e kozadêri / Bûkê di teze kuştin / Girtin e zêrê d’sêrî…”
Bu, şimdilerde “itibarının iadesi” istenilen Topal Osman’ın ustalık dönemini anlatan Kürtçe bir ağıttır. Geçmiş zamanın peşine düşersek, …
Mehmet Bozkurt – Ve sonra bir istifham gibi kıvrılarak yere düştü
“Çerkez Ahmet, Ermeni fecayii için mühim bir vesika idi (…) Çerkez Ahmet’e vilayet-i şarkıyye ‘de neler yaptığını sordum. Çizmeli ayaklarını üst üste attı, sigarasının dumanını savurdu. Bey birader dedi, şu durum namusuma dokunuyor. Ben vatana hizmet ettim. Gidin görün Van …
Esra Yalazan – Gerçeğin peşinde bir sürgün hikâyesi ve Yervant Odyan
Zihnime kim bilir hangi kitaptan süzüldü o kanadı kopuk cümle; “Anlatılmayan hikâye, yaşanmamış hayattır”. Hayat tecrübesini derinleştiren anlatılar edebiyat metinleriyle sınırlı değil elbette. Yaşanan hayatı, anlatılılabilen bir hayata dönüştürmenin sırrı, iç seslerin ve hatta sessizliğin trajik yanına tahammül edebilme yetisinde …