Antakya Süryani Ortodoks Patriği II. Efrem, 29 Mayıs’ta seçilmesinin ardından, ilk yurtdışı ziyaretini geçen hafta Ermenistan’a yaptı. 15 Ekim’de başlayan ve üç gün süren ziyaretleri sırasında Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’la da görüşen II. Efrem’in Eçmiadzin ziyareti, 2015 yılında Süryani ve Ermeni toplumlarının izleyeceği yol açısından büyük önem taşıyor.
Ortak ayin
Tüm Dünya Ermenileri Gatoğigosu II. Karekin’le görüşen II. Efrem, Ortadoğu barışına adanan bir ayine katıldı. Ayin sırasında, II. Karekin, iki kilise arasındaki tarihi ilişkiyi vurgularken, bu ilişkinin aslında Ortadoğu’da başladığını ve bu coğrafyanın bugünlerde çok zor günler geçirdiğini anlattı. II. Efrem ise, ayin sonrasında yaptığı açıklamada, Süryanilerin Ermeni halkıyla çok iyi ilişkileri olduğunu ve iki kilisenin de Ortadoğu’nun vazgeçilmez parçaları olduğunu kaydetti. Ermeni kilisesine, Suriye halkına destekleri için teşekkürlerini ileten II. Efrem, iki halkın ortak noktasının sadece mezhepsel olmadığını, aynı zamanda iki halkın da kurban halk olduğunu ve ikisinin de katliamlara uğradığına dikkat çekti.
Ortadoğu’daki mevcut durumu da değerlendiren II. Efrem, Hıristiyanların Ortadoğu’yu terk etmesinin Süryani ve diğer kiliseler için büyük bir sorun olduğunu ve radikallerin bölgeyi Hıristiyanlardan arındırmayı amaçladığını vurguladı. Batı’nın bu konuda kararsızlığının bölgede daha büyük endişeye yol açtığını söyleyen II. Efrem, “Umarız Avrupalılar ve Amerikalılar bize insan olarak bakarlar ve yalnızca Hıristiyanları değil, Tanrı’nın yarattığı tüm insanları insan olarak görebilirler. Bunu Müslüman kardeşlerimizden de talep ediyoruz. Bizi insan olarak görürlerse, acımızı da anlayacaklardır” diyerek sözlerini sonlandırdı.
Daha sonra Yerevan’da bulunan Süryani Soykırımı Anıtı’nı ziyaret eden iki patrik, görüşmelerinin ardından iki kilise adına dikkat çekici açıklamalar içeren bir bildiri yayımladı. Kardeş kiliselerin birlikte çalışma geleneğini devam ettireceğinin vurgulandığı açıklamada, Ortadoğu’da Hıristiyan, Müslüman ve Ezidi halklarına yönelen terör kınandı ve bir an önce barışın sağlanması istendi. Özellikle Suriye’deki savaş mağdurlarına, uluslararası insani yardımın ulaştırılmasının elzem olduğunun altı çizilirken, iki patrik, Suriye’de kaçırılan Antakya Ortodoks Patrikhanesi Halep Metropoliti Pavlus Yazıcı ile Halep Süryani Ortodoks Metropoliti Yuhanna İbrahim’in serbest bırakılmaları için her daim dua ettiklerini açıkladı.
500 bin Süryani
“Üzerinden yüzyıl geçen I. Dünya Savaşı’nın Ermeni ve Süryani haklarına büyük acı getirdiği” ve “savaşın kurbanlarıyla birlikte Ermeni ve Süryani şehitleri için de dua ettikleri” belirtilen bildiride, tüm Hıristiyan dünyası, 2015’te Ermeni Soykırımı ve Seyfo için birlikte dua etmeye çağrıldı. “1,5 milyon insanını ve topraklarının büyük kısmını kaybeden Ermeni ve 500 bine yakın insanını kaybeden Süryani halklarının yanı sıra, diğer Hıristiyan toplumlara karşı yüzyıl önce işlenen suçun tanınması ve mahkûm edilmesi istenen” bildiride, bu suçların iki halk üzerinde bıraktığı geri döndürülmez izlerin unutulmaması gerektiği vurgulandı.
Üç gün süren ziyaretinin son gününde, II. Efrem, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın konuğu oldu. İki kilise arasındaki bağın güçlenmesini önemsediğini açıklayan Sarkisyan, Patrik’in Ermenistan’a ziyaretinin bu anlamda büyük etki bırakacağından emin olduğunu belirtti.
‘9 Aralık Osmanlı’daki soykırımları anma günü olsun’
Ermenistan’da muhalefetteki Miras Partisi milletvekili Zaruhi Postanjyan, 20 Ekim’de Pontus Rumları, Süryaniler ve Ezidilerle birlikte diğer etnik grupların Osmanlı Devleti döneminde maruz kaldıkları katliamların soykırım olarak kabul edilmesine ve kınanmasına yönelik bir yasa tasarısı sundu. Tasarıda, soykırımların Birleşmiş Milletler’in “Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi”ni 1948’de kabul ettiği gün olan 9 Aralık’ta anılmasına ilişkin bir düzenleme de yer alıyor.
EMRE CAN DAĞLIOĞLU
Kaynak: Agos