Gençay Hoca’dan Tarih ve Coğrafya Dersi
Gençay Gürsoy’un Bir Hayat Üç Dönem: Anılar-Tanıklıklar (İletişim Yayınları, 2021) başlıklı çalışmasında anılarından hareketle yakın tarihin bir kronolojisini ve toplumsal haritasını çıkarmış olduğunu söyleyebiliriz. Özyaşamı ile süslenmiş tarih anlatısının tarihsel hafızamıza ışık tutarak, hafızayı tazeleyen bir işlevi yüklenmiş olduğunu söylersek abartmış olmayız düşüncesindeyim. Hoca, bir nörolog olarak yakın tarih hafızasını ...
Sait Çetinoğlu: Canip Yıldırım’ın Anılarından Ermeni Soykırımı ve Kürtler
Ünlü Kürt politikacı ve hukukçu Canip Yıldırım Hevsel Bahçesinde Bir Dut Ağacı* başlıkla kitaplaştırılan söyleşisinde Ermeni Soykırımı ve el konulan kadınlardan söz ederken önemli bilgiler verir. Canip Yıldırım, Teşkilat-ı Mahsusa ile işbirliği yaparak Ermeni Soykırımına gönüllü katılan ailelerden başta gelen bilinen isimleri sayarak başlar: “Diyarbakır’da bazı aileler Ermenilere karşı devletle ...
Sait Çetinoğlu: Kaypakkaya’da Rejimin/Kemalizm’in Teşhiri
Kaypakkaya, sol yada sosyalist gelenek içinde Kemalizm ile arasında mesafe koyarak cepheden eleştirip bir ilki gerçekleştirmiştir. Olağan üstü sınırlı koşullarda olmasına karşın eleştirilerinde son derece radikaldir. Bu güne göre oldukça sınırlı bir bilgi[1] dağarcığı ile yapıldığını söyleyebileceğimiz rejimin niteliğine dair bu eleştirileriyle Kemalizme büyük gedik açmıştır. Kaypakkaya’nın öneminin bu eleştirilerinde ...
Sait Çetinoğlu: Bedirhanilerden Hamidiye Komutanları Haydaranlara İnsanlık Dersine Dairdir
İstanbul Belediyesi Kütüphanesinin tozlu raflarında bulunan bir belge dönemine ışık tuttuğu gibi, birçok bakımdan önem taşıyor: Birincisi, Mektup, dilinden anlaşıldığına göre 1908 sonrasında II. Meşrutiyetin başlarında yazılmış. Mektup, Kürtler arasında prestijli bir aile efradının önde gelenleri tarafından yazılmış, tek tek mühürlenmiş ve Haydaran Aşiretinin reisi Hüseyin Paşa’ya, Adilcevaz ile Erçiş'deki ...
Sait Çetinoğlu: Ankara Rumları ve Ankara Ermenilerinin Ata Topraklarında Tüketilmesi
1916 Büyük Ankara Yangınında[1] enkaz olan Aziz Klementos Kilisesi bitişiğinde[2] büyüyen[3] Androniki Karasuli Mastridu'nun Atina'da 1966 yılında yayınlanan Kayıp Vatanımdan Hatıralar (Ankara'daki Hayatım), başlıklı anılarında, 1916, yirmidokuz Ağustos pazartesi günü. Sabah henüz kalktığımızda, havada bir bulanıklık ve gökyüzünde kırmızı alevler vardı. sözleriyleanlatmaya başladığı ve Ankaralılar için unutulmaz bir yıl olan 1916'da, ...
Sait Çetinoğlu: Ermeni Tarihine Soykırımın İçinden Bakmak
“Yapmayı tasarladığımız şeyi anlamıyorsunuz. Ermeni adını yok etmek istiyoruz buralardan biz. Almanlar nasıl Almanya’da yalnız Almanların var olmasını istiyorlarsa, biz Türkler de yalnız ve yalnız Türklerin var olmasını istiyoruz ülkede.”[1] Baron Bamascıyan’ın Modern Ermeni Tarihi ve Ermeni Sürgünleri adlı çalışması iki açıdan önem taşır. Birincisi Ermeni halkının tarihini ve Ermeni ...
Sait Çetinoğlu: Katliamlar ve Soykırımlarla Zorla Müslümanlaştırılan Kayseri Ermenileri…
Tarihi gerçekler bazen hiç ummadığın bir yerden fışkırır. Tarihi gerçekleri saklamanın hiçbir yararı yoktur. Mezarlığı yok edersin mezar taşları tren yolu üst geçitlerinden gülümser yada sembol binaların duvarlarında… Malatya’da olduğu gibi. Osmanlı Ermenileri 1894-96 katliamlarında kitlesel olarak zorla Müslümanlaştırma başlamış 1915 soykırım sürecinde ihtiyaca binaen tehcirden muaf tutulup tarihsel topraklarında ...
Sait Çetinoğlu: Diyarbakır Vilayeti’nin Soykırım Öncesi (1914) Sosyo – Ekonomik Özeti ve Soykırım – II
«Bu yurdu yalnız Ermeniler değil Geldaniler,[1] Asuriler de istiyorlar. Bunların hepsine yurt vermek lazım gelirse bize yurt kalmaz. Bizden o kadar çok fazla yurt istiyorlar.»[2] Tanrının bir lütfu olarak Savaş! Resmi tarih, Osmanlı’nın Savaşa bilinçli olarak değil, tesadüfen tekrarlar, buna göre de bir senaryo hazırlar: Alman gemilerinin Sivastopol’u bombalaması ile ...
Sait Çetinoğlu: 1915 Soykırım sürecinin itirafı olarak Vatikan İle Osmanlı arasındaki yazışmalar
1915 Soykırım sürecine ilişkin Vatikan’ın müdahalesine dair Vatikan Belgeleri 100 yıl sonra gün ışığına çıkarılacağı geçtiğimiz günlerde karar verildiği açıklanmıştır. Soykırım sürecine batılı ülkeler savaşın tarafları, tarafsız ülkeler ve çeşitli uluslar arası kuruluşlar kendi meşreplerine göre müdahale(!) ettikleri malumdur. Bunlar mektup, ültimatom, yüz yüze görüşmeler şeklinde gerçekleşmiş ancak İttihat ve ...
Sait Çetinoğlu: Diyarbakır Vilayeti’nin Soykırım Öncesi (1914) Sosyo – Ekonomik Özet ve Soykırım – I
«Şayet, bugüne kadar Saray, Kürtleri destekliyorsa, bu onları, Anadolu'daki Hıristiyan unsurlara karşı kullanmak istediğindendir, fakat, Ermeniler katledildiği taktirde, Kürtler Türkiye Hükümeti nezdindeki önemlerini kaybedeceklerdir» [i] Şeyh Ubeydullah Nehri’nin son yüzyılı özetler sözleri günümüzü açıklar anahtar niteliğindedir. Kürtler Şeyh Ubeydullah’ın akl-i selim önerisi yerine Ermenilere karşı, devletin kitlesel tetikçiliğini yaparak Ermenilerin ...