Almanya Federal Meclisi, “1915-1916 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermenilere ve diğer Hıristiyan azınlıklara uygulanan soykırımın hatırlanması ve anılması” başlıklı karar tasarısını kabul etti.
Almanya’da iktidardaki Hıristiyan Birlik partileri (CDU/CSU) ile muhalefetteki Yeşiller’in “1915-1916 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermenilere ve diğer Hıristiyan azınlıklara uygulanan soykırımın hatırlanması ve anılması” başlıklı karar tasarısı onaylandı. Almanya Federal Meclisi, parlamentodaki dört partinin oybirliğiyle tasarıyı 1 ret, 1 çekimser oyla kabul etti. Ayrıca Meclis Fedaral Hükümetin önünede 9 başlıklı görev listesi koydu.
Karar metni…
“1915 ve 1916 yıllarında, Ermenilere ve diğer Hristiyan azınlıklara karşı gerçekleştirilen soykırımı hatırlama ve anma” başlığıyla alınan kararda Ermenilere yapılanlar bir kaç kez soykırım olarak tanımlanıyor. Karar metninde şöyle denildi: “24 Nisan 1915 tarihinde, Osmanlı topraklarındaki Konstantinopel’de, dönemin Jöntürk rejiminin görevlendirmesiyle bir milyondan fazla etnik Ermeninin planlanmış sürgünü ve imhası başlamıştır. Onların kaderi, 20. yüzyıla korkunç bir şekilde damga vuran kitlesel imhalar, etnik temizlikler, sürgünler, hatta soykırımlar tarihine örnek teşkil etmektedir. Oysa biz, Almanya’nın suçunu ve sorumluluğunu taşıdığı Holocaust’un eşsizliğini de biliyoruz.” Almanya’nın sorumluluğu ise şu şekilde ifade edildi: “Federal Meclis, Alman diplomatlar ve misyonerlerden de, Ermenilerin organize bir şekilde sürgün ve imha edildiklerine dair net bilgiler edinmiş olmasına rağmen, bu insanlık suçlarını durdurma girişiminde bulunmayan Osmanlı İmparatorluğu’nun ana askeri müttefiki Alman İmparatorluğu’nun utanç verici rolünden üzüntü duymaktadır. Federal Meclisin bu anması aynı zamanda, yeryüzünün muhtemelen en eski Hristiyan ulusuna karşı duyulan özel saygının bir ifadesidir.”
Federal Meclis aldığı kararla, Federal Hükümetin önüne ise şu görevleri koydu:
“*24 Nisan 2015 tarihinde, 100. yıldönümü vesilesiyle gerçekleştirilen oturumun ruhuna bağlı kalınarak, 1915/1916 yıllarında Ermenilerin sürgünüyle ve neredeyse tamamen yok edilmeleriyle, ayrıca Alman İmparatorluğu’nun rolüyle kamuoyu nezdinde yaygın bir hesaplaşmaya katkı sağlamaya devam etmelidir.
*Türk tarafını, Ermeni halkıyla barışma için gerekli olan temeli atmak için o dönemdeki sürgün ve katliamlarla açıktan hesaplaşma konusunda cesaretlendirmelidir.
*Türkler ve Ermeniler arasında geçmişle yüzleşmek suretiyle yakınlaşma, barışma ve tarihi suçun bağışlanması için çaba göstermeye devam etmelidir.
*Türkiye’de ve Ermenistan’daki bilim, sivil toplum ve kültür alanlarındaki faaliyetleri desteklemeli ve Türkler ve Ermeniler arasındaki iletişime ve yakınlaşmaya, ayrıca geçmişle yüzleşmeye hizmet eden mevcut bütçe kaynaklarıyla teşvik etmelidir.
*Barışma ve Türk-Ermeni ilişkilerinde çoktan zamanı gelmiş olan iyileştirme bağlamında ilk adım olarak, örneğin bilim adamları için burslar veya her iki ülkeden geçmişle yüzleşme ve barışma için gayret gösteren sivil toplum güçlerinin desteklenmesi suretiyle Türkiye ve Ermenistan’ın tarihi olaylarla yüzleşmelerini aktif bir şekilde desteklemelidir.
*Türk ve Ermeni hükümet temsilcilerini, halihazırda duraksamış olan devletlerarası ilişkilerin normalleşmesi sürecini devam ettirmeleri konusunda cesaretlendirmelidir.
*2009 yılında imzalanan ve tarihin bilimsel açıdan araştırılması için bir komisyon kurulmasını, diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılmasını ve ortak sınırın açılmasını öngören Zürih Protokolleri’nin Türk ve Ermeni hükümetleri tarafından ratifiye edilmesi için çaba göstermelidir.
*Kısa bir süre önce Türkiye’de başlatılan Ermeni kültür mirasının bakımının devam ettirilmesi ve yoğunlaştırılması için çaba göstermelidir.
* Almanya içinde de 1915/1916 olaylarıyla yüzleşmeyi konu alan bilim, sivil toplum ve kültür alanındaki girişim ve projeleri, mali imkanlar çerçevesinde bundan sonra da teşvik etmelidir.
24 ülke ‘Soykırım’ dedi…
Almanya ile birlikte dünyada 1915’de yaşananları soykırım olarak kabul eden ülke sayısı 24’e yükseldi. Avrupa Konseyi ve Avrupa Parlamentosu da soykırımı tanıdı. ABD’de 42 eyalette soykırım tasarıları yerel meclislerden geçti. ABD yönetimi ise 1915 için soykırım yerine Ermenice “Büyük Felaket” anlamına gelen “Meds Yeghern” ifadesini kullanıyor. Soykırım tasarılarını kabul eden diğer ülkeler ise şöyle: Uruguay (1965), Kıbrıs Cumhuriyeti (1982), Arjantin (1993), Rusya (1995), Kanada (1996), Yunanistan (1996), Lübnan (1997), Belçika (1998), İsveç (2000), İtalya (2000), Vatikan (2000), Fransa (2001), İsviçre (2003), Slovakya (2004), Hollanda (2004), Almanya (2005), Venezuella (2005), Litvanya (2005), Polonya (2005), Şili (2007), Bolivya (2014), Çek Cumhuriyeti (2015), Avusturya (2015), Suriye (2015).
Kaynak: Özgür Gündem